Kociołki
- Cmentarz wojenny
  - 2010-09-21

Kociołki

Województwo mazowieckie, powiat kozienicki, gmina Kozienice.
Lokalizacja: 51.5489N, 21.5493E [pokaż mapę]

Cmentarz wojenny

Znajduje się w południowej części wsi Kociołki, w lesie na terenie kolonii Kajzerówka. Przechodzi przez niego szlak turystyczny.

Na szczycie kurhanu ustawiono trzy krzyże, a na jednym z nich umieszczono tabliczkę z napisem:

”CMENTARZ ŻOŁNIERZY • ARMII ROSYJSKIEJ • I AUSTRO-WĘGIERSKIEJ • POLEGŁYCH – 23.X.1914 R.”

W 1944 r. pochowano tu ppor. Michała Gumińskiego ps. „Cezar”, zabitego w gajówce Kobyli Las koło wsi Koziołki¹⁾.

Według notatek Kazimierza Mroza, sporządzonych prawdopodobnie w latach dwudziestych XX w., na cmentarzu było pogrzebanych 322 wojskowych, tj. 212 żołnierzy armii austro-węgierskiej i 110 żołnierzy armii rosyjskiej. Podobne liczby podano w dokumencie sporządzonym w 1938 r.²⁾

Źródła:

Archiwum Państwowe w Kielcach, Urząd Wojewódzki Kielecki I, sygn. 17474
Józef Pawlak, „Pięć lat w armii podziemnej”, [w:] Zeszyty kombatanckie – Zeszyt 39, dostęp 11.11.2015.

2010-09-21

Fot. Tomasz Kowalik

¹⁾ Podporucznik Michał Gumiński ps. „Cezar”, pierwszy dowódca Oddziału Inspektoratu Radomskiego Armii Krajowej, zginął 24.02.1944 r. Tego dnia wraz z leśniczym Bolesławem Rozborskim „Wrzosem” i grupą swoich żołnierzy brał udział w przewożeniu prowiantu dla oddziału. Część uczestników akcji była przebrana w mundury żandarmerii niemieckiej. Prowiant został przywieziony do gajówki Kobyli Las, gdzie akurat przebywał ukrywający się przed aresztowaniem dowódca plutonu i dywersji z placówki nr 13 Stanisław Połeć ps. „Cichy”. Widząc wchodzących do gajówki mężczyzn w mundurach niemieckich, „Cichy” otworzył ogień, zabijając ppor. „Cezara” i raniąc dwóch żołnierzy. Interwencja leśniczego Rozborskiego zapobiegła dalszej tragedii. Według innej wersji ppor. Gumiński zginął od kul patrolu Batalionów Chłopskich.

²⁾ 323 wojskowych, tj. 212 żołnierzy armii austro-węgierskiej i 111 żołnierzy armii rosyjskiej.