Spis treści
Opinogóra Dolna
Województwo mazowieckie, powiat ciechanowski, gmina Opinogóra Górna.
Lokalizacja: 52.9077N, 20.7083E [pokaż mapę]
Cmentarz wojenny
Cmentarz żołnierzy niemieckich i rosyjskich poległych w latach 1914 i 1915. W 1928 r. przeniesiono tu szczątki żołnierzy rosyjskich ekshumowane z cmentarza w Ciechanowie. Z danych niemieckich z lat trzydziestych XX w. wynika, iż na cmentarzu wojennym w Opinogórze Dolnej spoczywało wówczas 144 żołnierzy armii niemieckiej i 87 żołnierzy armii rosyjskiej. Nekropolię zamierzano przekształcić w cmentarz zbiorczy, gdzie planowano przenieść szczątki żołnierzy z likwidowanych mniejszych cmentarzy z terenu powiatu ciechanowskiego. Nie jest znany zakres prac wykonanych przed II wojną światową.
Zachowało się kilkanaście oryginalnych tablic nagrobnych żołnierzy armii niemieckiej i nagrobek oficera 8 Turkiestańskiego Pułku Strzelców, poległego w lutym 1915 r. Wyryto na nim następujący napis:
"Б.† П. • ПАВШIЙ СМЕРТІЮ ХРАБРЫХ • 8го ТУРКЕСТАНСКАГО • СТРѢЛКОВАГО • ГЕНЕРАЛЪ АДЬЮТАНТА • ФОНЪ-КАУФМАНА • ПОЛКА ПОДПОРУЧИКЪ • СЕМЕН СЕМЕНОВИЧЪ • ГВОЗДЕВЪ • УБИТЪ ВЪ БОЮ У ДЕРЕВНИ • ВОЛЯ ВЕЖБОВСКАЯ • 11 ФЕВРАЛЯ 1915 Г."1)
Źródło: Wojciech J. Górczyk, Opinogóra w czasie I wojny światowej, [w:] Bieżuńskie Zeszyty Historyczne, nr 32/2018
2014-08-10
Fot. Dariusz Felba
2008-12-07
Fot. Dariusz Felba
2006-07-20
Fot. Dariusz Felba
2004-02-11
Fot. Dariusz Felba
Spis pochowanych
Wehrm. Karl BIEDERMANN, Ldw.I.Batl. 6 † 18.09.1914 Uffz. MARUHN, E/I.R. 18 (I/341) † 1914 Musk. BERNHARDT, E/I.R. 18 (I/341) † 1914 Musk. HILL, E/I.R. 18 (I/341) † 1914 Uffz. Johann FRANZISKA, 4 K. E/I.R. 148 (II/341) † 1914 Uffz. Willi HARTMANN, E/I.R. 3 K. 148 (II/341) † 1914 Uffz. Albert KIRST, 1 K. E/I.R. 148 (II/341) † 1914 Musk. HOHENWALD, E/I.R. 148 (II/341) † 1914 Musk. Paul JENSEN, 4 K. E/I.R. 148 (II/341) † 1914 Musk. Reinhard KOCH, 4 K. E/I.R. 148 (II/341) † 1914 Musk. Adolf LAWS, E/I.R. 148 (II/341) † 1914 Musk. SUPPLIES, E/I.R. 148 (II/341) † 1914 Uffz. Paul TIEßEN (TIESSEN), 1 K. E/I.R. 148 (II/341) † 1914 Musk. Czeslaus WERNER, 4 K. E/I.R. 148 (II/341) † 1914 Musk. Bernhard CZECHAN, E/I.R. 152 (III/341) † 1914 Musk. ENGSFELD, E/I.R. 152 (III/341) † 1914 Musk. MANKOWSKI, E/I.R. 152 (III/341) † 1914 Musk. SCHULZ, E/I.R. 152 (III/341) † 1914 Vizef. MÖLLER, E/I.R. 34 (II/342) † 1914 Musk. DIRKS, E/I.R. 34 (II/342) † 1914 Musk. Paul MARSCHALKOWSKI, E/R.I.R. 61 (II/343???) † 25.11.1914 Musk. BRECHT, E/I.R. 141 (II/343) † 1914 Uffz. HEPNER, F.MG. ABT. 3 † 1914 Ldwm. PLEINES, L.I.R. 21 † 1914 Ulan DÜRKOPP, Ul.R. 9 † 1914 Ulan SWANZ, Ul.R. 9 † 1914 Serg. KRÜGER, Hus.R. 15 † 1914 Gefr. THOMSON, Hus.R. 16 † 1914 Kan. DREßLER, Reit. Abt. Felda R. 3 † 1914 Schütze STEMLER, Garde MG Abt. 2 † 1914 Gefr. KÜNZHOFER, Jäg.R. z. Pf. 3 † 1914 Jäger Joseph ENDREß, Jäg.R. z. Pf. 3 † 1914 Jäger KLEIN, Jäg.R. z. Pf. 3 † 1914 Jäger Johann KUCZINNA, Jäg.R. z. Pf. 3 † 1914 Jäger Heinrich WEBER, Jäg.R. z. Pf. 3 † 1914 Jäger Kurt BARTELSEN, Jäg.Batl. 7 † ??.11.1914 Jäger Friedrich JUNG, Jäg.Batl. 7 † ??.11.1914 Jäger Bruno KAHLE, Jäg.Batl. 7 † ??.11.1914 Jäger Wilhelm MÖLLER, Jäg.Batl. 7 † ??.11.1914 Jäger Oswald SCHIELE, Jäg.Batl. 7 † ??.11.1914 Jäger Otto STRUCK, Jäg.Batl. 7 † ??.11.1914 Musk. HÄRDER, E/Gren.R. 5 (I/344) † 1914 Musk. BOHNHORST, E/R.I.R. 34 (II/342) † 1914 Vizef. Ernst FELD, E/L.I.R. 5 (I/342) † 1914 Ldwm. Bernhard LINNEWEBER, E/L.I.R. 5 (I/342) † 1914 Ldwm. Heinrich OSTERWALBESLOH, E/L.I.R. 5 (I/342) † 1914 Ldwm. Leo SZIMANSKI, E/L.I.R. 5 (I/342) † 1914 Oberjäger ERRELIES, E/Jäg.Batl. 2 (III/344) † 1914 Jäger Karl WOYKE, E/Jäg.Batl. 2 (III/344) † 1914 Ldwm. FUCHS, L.I.R. 17 (5 Ldw. Batl. IV Magdeburg) † 1914 Ldwm. HEULING, L.I.R. 17 (5 Ldw. Batl. IV Magdeburg) † 1914 Uffz. FRENKE, L.I.R. 21 † 1914 Gefr. BALKE, L.I.R. 21 † 1914 Ldwm. HERTMANN, L.I.R. 21 † 1914 Ldwm. HERZBERG, L.I.R. 61 † 1914 Vizef. Hugo HARBRINK, L.I.R. 99 † 1914 Ldwm. Wilhelm HOVENHITZER, L.I.R. 99 † 1914 Ldwm. Medardus ROOS, L.I.R. 99 † 1914 Ldwm. SEEMANN, L.I.R. 99 † 1914 Ldwm. Karl FINDEISEN, L.I.R. 101 † ??.12.1914 Ldwm. Johann GRUHL, L.I.R. 101 † ??.12.1914 Ldwm. Richard SCHÄLER, L.I.R. 101 † ??.12.1914 Ldwm. GEHRKE, 3 Ldw. Batl. IV AK Bernburg † 1914 Ldwm. HERTLING, 3 Ldw. Batl. IV AK Bernburg † 1914 Musk. TESKE, E/R.I.R. 61 (III/342 † 1914 Groby przeniesione z Ciechanowa: I. PASCKOWSKI † 17.03.(1915?)1916 CHARLAMOW, 251 Stawch. Rgt. † 23.02.1915 Iwan FURMAN, 150 Tam. Rgt. † 1915? I. ALEKSANDROW, 149 Tschern. Rgt. † 23.02.1915 M. POTAPIENKO † 08.02.1915 Ilja KLIMOW, 205 Bat. PP † 23.02.(1915?)1916 D. SCHTSCHENKO, 3 Turkm. I.R. 2 K. † 14.02.1915 Feldfebel I. TSCHIJKOWSKI, 43 Sib. ST. R. Pol. II † 25.10.1915 Wasiljew Martemian, 13 Sib. R. 9 † 1915? Zachowane tablice nagrobne: ppor. Siemion GWOZDJEW (ГВОЗДЕВЪ), 8 Turkiestański Pułk Strzelców † 24.(11.)02.1915 Musk. Wilhelm BEHR, 11 K. I.R. 141/342 † ??.07.1915 Musk. Friedrich RETHMEIER [W. BETHMEIER], 6/E I.R. 148/230 † 15.07.1915 Kr. Freiw. CORDES † 1915 Musk. Bernhard GRUNWALD, 4 K. I.R. 341 † 16.07.1915 Utffz. HANKE † 1915 Ers. Res August JAKSCH, I./342 † 19.07.1915 Ers. Res Leo KIENAST, 1 K. REGT. 18/I.R. 341 † 1915 Sold. Paul KIRSCHNIK, I.R. 175 † 1915 Leutn. Reinhard KÖHLER, 10 K. I.R. 342 † ??.07.1915 Musk Franz FLORKOWSKI [LORKOWSKI], I.R. 59/5 K. I.R. 344 † 13.07.1915 Feldw. Lt. Eugen PINWART, 11 K. I.R. 342 † 16.07.1915 Leutn. d R. Kurt POMMER, 9 K. I.R. 96 † 14.07.1915 Gefr. Gustav RIETZ, 10 K. I.R. 342 † ??.07.1915 Wehrm. W. SCHMIDT, 10 K. I.R. 342 † 15.07.1915 Gren. Ernst ZANDER, 3 GREN. 5/ I.R. 344 † 1?.07.1915
Spis pochowanych sporządzony na podstawie zachowanych inskrypcji na cmentarzu w Opinogórze Dolnej, uzupełniony w oparciu o pracę - M. Dehnen, Die Kriegsgräber in Ostpreussen von 1914/15 oraz artykuł - W.J. Górczyk, Opinogóra w czasie I wojny światowej.
Źródła:
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 52), Ausgabe 111, 16.10.1914, str. 1372 [Ueberplanmäßiges Landwehr-Infanterie-Bataillon 6, IV. Armeekorps, Altenburg]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 98), Ausgabe 266, 10.12.1914, str. 3538 [Jäger-Bataillon 7]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 105), Ausgabe 277, 17.12.1914, str. 3698 [Jäger-Regiment zu Pferde 3]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 117), Ausgabe 301, 05.01.1915, str. 4001 [Infanterie-Regiment 342]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 120), Ausgabe 309, 08.01.1915, str. 4109 [Landwehr-Infanterie-Regiment 99]
- Deutsche Verlustlisten (Sachsen 89), Ausgabe 310, 08.01.1915, str. 4124-4125 [Landwehr-Infanterie-Regiment 101]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 123), Ausgabe 316, 12.01.1915, str. 4193 [Landwehr-Infanterie-Regiment 5]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 125), Ausgabe 320, 14.01.1915, str. 4266 [Reserve-Infanterie-Regiment 59]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 137), Ausgabe 345, 30.01.1915, str. 4558-4559 [Ersatz-Bataillon, Infanterie-Regiment 148]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 277), Ausgabe 592, 17.07.1915, str. 7664 [Infanterie-Regiment 148]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 286), Ausgabe 610, 28.07.1915, str. 7870 [Infanterie-Regiment 175]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 290), Ausgabe 615, 02.08.1915, str. 7940-7941 [Infanterie-Regiment 342]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 291), Ausgabe 616, 03.08.1915, str. 7957 [Infanterie-Regiment 96]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 335), Ausgabe 700, 23.09.1915, str. 8947 [Infanterie-Regiment 59]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 337), Ausgabe 704, 25.09.1915, str. 9002 [Reserve-Infanterie-Regiment 230]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 388), Ausgabe 805, 25.11.1915, str. 10371 [Infanterie-Regiment 341]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 429), Ausgabe 856, 14.01.1916, str. 11010 [Infanterie-Regiment 344]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 430), Ausgabe 857, 15.01.1916, str. 11023 [Infanterie-Regiment 342]
- Deutsche Verlustlisten (Pr. 853), Ausgabe 1490, 08.06.1917, str. 18944
- M. Dehnen, Die Kriegsgräber in Ostpreussen von 1914/15, Würzburg 1966, str. 101, 148 i 150.
- W.J. Górczyk, Opinogóra w czasie I wojny światowej, [w:] Bieżuńskie Zeszyty Historyczne, nr 32/2018,
1)
B. † P. • POLEGŁY ŚMIERCIĄ WALECZNYCH • 8-GO TURKIESTAŃSKIEGO • STRZELECKIEGO • ADIUTANTA GENERAŁA • VON KAUFMANA • PODPORUCZNIK PUŁKU • SIEMION SIEMIONOWICZ • GWOZDJEW • ZABITY W BOJU POD WSIĄ • WOLA WIERZBOWSKA • 11 LUTEGO 1915 R.