Zatory

Cmentarz wśród pól, trudny do odnalezienia w terenie. Za pałacem należy skręcić na zachód w stronę Narwi, w drogę wśród zabudowań, a następnie jeszcze raz w lewo. Za ostatnim domostwem ok. 300 m z lewej strony widać pagórek – to właśnie cmentarz. Obiekt w formie bastionu, na narożach obłożony kamieniami. Sprawia wrażenie niedokończonego.

Według różnych relacji pochowano tu kilka tysięcy żołnierzy rosyjskich i niemieckich, jednakże z danych niemieckich z lat trzydziestych XX wieku wynika, iż spoczywało tu 203 żołnierzy niemieckich i 457 żołnierzy rosyjskich. Jeszcze kilka lat temu był tu kamień z liczbą pochowanych żołnierzy. Do dnia dzisiejszego zachowała się granitowa tablica na jednym z grobów indywidualnych. W jej górnej części wyrzeźbiony żelazny krzyż poniżej napis:

"Kgl. Seminarlehrer • KARL BUSCH • Leutnant und Kompagnieführer • Inf. Regt. 342 8 komp. • Inhaber des Eisernen Kreuzes • geb 25. Sept. 1881 • gef. 30. Juli 1915 • 1. Korinther 13,13".

Obok tablicy metalowy krzyż wysokości ok. 60 cm. Cmentarz zachowany w stanie szczątkowym.

Cmentarz został odnowiony w latach 2011-2012. Ustawiono pomnik z wizerunkiem "żelaznego krzyża" oraz tablicą o treści:

"CMENTARZ WOJENNY • 1914 - 1918 • "PAMIĘCI ŻOŁNIERZY NIEMIECKICH • POLEGŁYCH PODCZAS I WOJNY ŚWIATOWEJ" • ZATORY, 2012".

Tablica pomija żołnierzy armii rosyjskiej, pochowanych na cmentarzu w masowym grobie w centrum założenia.

Źródła:

• Mariusz Kwieciński
• http://www.legio24.pl/zatory-cmentarz-wojenny-juz-odnowiony/

Fot. Tomasz Kowalik

Fot. Tomasz Kowalik

Fot. Dariusz Felba

Fot. Mariusz Kwieciński

Leutnant und Kompagnieführer KARL BUSCH, 8. Komp. Inf. Regt. 342, * 25. Sept. 1881,  † 30. Juli 1915