Berezówka (Берёзовка)

Położony w głębi lasu na polanie. Na zachodnim skraju wsi należy skręcić w drogę leśną. Około 400 m na północ za rozlewiskiem Derewianki, na środku polany, usytuowany jest pomnik z ciosów kamiennych wysokości ok. 4 m. Ślady betonowych obramowań czterech kwater żołnierskich. Na cokole pomnika napis:

"POLEGŁYM • 78 SŁUCKIEGO P.P. • 19 LIPCA 1920 R. • KOLEDZY".

Dn. 19.07.1920 r. batalion detaszowany słuckiego pułku strzelców stoczył w lesie pod Berezówką bój z oddziałami sowieckiej piechoty i kawalerii. Poległ ppor. Aleksander Łyżwa, dwóch podoficerów i przeszło 20 szeregowych. Kilkunastu rannych wpadło w ręce nieprzyjaciela. Batalion wywalczył sobie drogę odwrotu na Słonim. Poległych pochowano na miejscu walki.

Źródła:

• Stanisław Szabłowski "Zarys historii wojennej 78 słuckiego pułku piechoty" (1929)
• Anna Lewkowska, Jacek Lewkowski, Wojciech Walczak "Zabytkowe cmentarze na Kresach Wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej. Województwo nowogródzkie na obszarze Republiki Białoruś" (2008).
• Mariusz Proskień, Berezówka. Cmentarz 1920 r. [w:] youtube.com, dostęp 2012-12-20

Według wykazu poległych na terenie województwa nowogródzkiego w walce o niepodległość w l. 1916-1920 na cmentarzu w obozie ćwiczeń Leśna k. Baranowicz (Berezówka) znajdowała się mogiła ppor. Aleksandra Łyżwy. Wykaz ukazał się w gazecie: Życie Nowogródzkie : tygodnik poświęcony sprawom województwa nowogródzkiego R. 5, nr 70 (26 marca 1931)

Fot. Andrej Dybowski Globus Belarusi

Łyżwa Aleksander, ppor. dowódca I komp. ckm baonu marsz. 78 p.p.,pl. 17.VII.1920, Baranowicze