Duniłowicze (Дунілавічы)

Znajduje się w centrum miejscowości Duniłowicze przy ul. Bulbianowa, w odległości ok. 120 m na południe, na wprost kościoła. Ogrodzony niskim płotkiem metalowym z murowanymi słupkami.

W środkowej części cmentarza zachował się prostopadłościenny granitowy postument, będący częścią podstawy niezachowanego pomnika. Na postumencie wykute są inskrypcje poświadczające datę odsłonięcia i komitet budowy pomnika. Poświęcenia pomnika w dniu 26 czerwca 1930 r. dokonał ksiądz Stanisław Możejko, proboszcz duniłowicki, w obecności Prezydenta RP Ignacego Mościckiego. Na uroczystość przybyła z Warszawy delegacja 36 pp L.A., z dowódcą pułku i sztandarem pułkowym. Na zachowanym fragmencie pomnika znajdują się napisy:

”POBUDOWANY STARANIEM KOMITETU • POZOSTAJĄCEGO POD PROTEKTORATEM • WIKTORA NIEDŹWIECKIEGO - STAROSTY • ORAZ CZŁONKÓW HONOROWYCH • JÓZEFA HR. TYSZKIEWICZA • D-CY 36-GO P.P.L.A. PŁK. (JULIANA?) ULRYCHA ••• PREZYDIUM KOMITETU • PREZES – WACŁAW WEBER • SEKRETARZ - WŁADYSŁAW BUŁAT • SKARBNICY - ALBERT NAWROCKI • ANTONI (…)KORE ••• POŚWIĘCONY DNIA 26 CZERWCA 1930 R. • W OBECNOŚCI • PANA PREZYDENTA Rz.P. • IGNACEGO MOŚCICKIEGO • PRZEZ KS. PROB. STANISŁAWA MOŻEJKĘ”

Na osi wejścia umieszczony jest duży drewniany krzyż, za nim trzy betonowe prostokątne płyty nagrobne. W głębi tablica z napisem:

"ANTONI • ŚWIĘCICKI • PORUCZNIK OBS. • KAW. ORD. VIRT. MILIT.• 25 VI 1920 • KOLEDZE 1 A ESK. LOT."

Po obu stronach krzyża rzędy mogił z 53 betonowymi krzyżami. Na cmentarzu spoczywa dwóch kawalerów Virtuti Militari: por. obs. Antoni Święcicki z 1 eskadry wywiadowczej (zmarły z ran w czasie lotu bojowego) i por. Józef Matuszewski, dowódca 3 kompanii 36 pp LA.

Dnia 3 czerwca 1920 r. 36 pp Legii Akademickiej stoczył krwawą bitwę pod Duniłowiczami. Stracił 50 zabitych i ponad 85 rannych. Na pamiątkę tej bitwy dzień 3 czerwca był świętem pułkowym 36 pp LA.

Źródła:

• „Polska Zbrojna” nr 173 z 27.06.1930 r.
• Stefan Pomarański "Zarys historii wojennej 36 pułku piechoty Legii Akademickiej" (1930)
• "Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa" (1933)
• Anna Lewkowska, Jacek Lewkowski, Wojciech Walczak "Zabytkowe cmentarze na Kresach Wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej. Województwo wileńskie na obszarze Republiki Białoruś" (2007).
• Mariusz Proskień, Duniłowicze. Cmentarz wojenny 1920 r. [w:] youtube.com, dostęp 2012-12-12

Fot. Andrzej Poczobut

Fot. Andrej Dybowski Globus Belarusi

Fot. Mariusz Proskień

Bąk Jan, szer., 36 pp, pol. 03.06.1920
Bieniek Andrzej, szer., 36 pp, pol. 03.06.1920
Dębiński Adam, szer., 36 pp, pol. 03.06.1920
Henich Józef, szer., 36 pp, pol. 04.06.1920
Małkowski [Matkowski] Stanisław, szer., 36 pp, pol. 03.06.1920
Matuszewski Józef, por., 36 pp, pol. 03.06.1920 (odzn. VM)
Mejak Stanisław, szer., 36 pp, pol. 03.06.1920
Miecznikowski Stanisław, st.szer., 36 pp, pol. 03.06.1920
Myszak Władysław, szer., 36 pp, pol. 03.06.1920
Pełka Michał, szer., 36 pp, pol. 03.06.1920
Polkowski Marian, szer., 36 pp, pol. 03.06.1920
Ostrowski Władysław, szer., 33 pp, pol. 04.06.1920
Rycielski Polikarp, szer., 36 pp, pol. 03.06.1920
Strojek Wacław, st.szer., 36 pp, pol. 03.06.1920
Święcicki Antoni, por.obs., 1 esk. wyw., zm.r. 25.06.1920 (odzn. VM)
Tchórzewski Bolesław, szer., 36 pp, pol. 03.06.1920
Traczyk [Tkaczek] Leon, kpr., 36 pp, pol. 03.06.1920

Dane pochowanych (stopień wojskowy, przydział służbowy, przyczyna i data zgonu) zostały uzupełnione w oparciu o książkę "Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920" (1934). W nawiasach kwadratowych podane są dane spisane z tablic znajdujących się na cmentarzu w Duniłowiczach.