Lipno

Zlokalizowane na cmentarzu rzymsko-katolickim w Lipnie. Grób zbiorowy 26 nieznanych żołnierzy rosyjskich poległych w latach 1914/1915 znajduje się po lewej stronie alei głównej. Pomnik ufundowało Polskie Towarzystwo Opieki Nad Grobami Bohaterów w 1935 r.

W głębi cmentarza, po tej samej stronie alei, pozostałość po kwaterze wojennej żołnierzy niemieckich. Złożono tu 30 żeliwnych tabliczek z danymi 31 żołnierzy. Pierwotnie tabliczki były umieszczone na grobach. Miejsce ogrodzone z trzech stron wysokim żywopłotem.

Z danych niemieckich z lat trzydziestych XX w. wynika, iż w tej kwaterze wojennej spoczywało wówczas 57 żołnierzy armii niemieckiej.

Koło kaplicy cmentarnej grób żołnierza P.O.W., Bronisława Michalskiego, rozstrzelanego przez Niemców w październiku 1918 r.

Na cmentarzu znajdują się również groby z wojny 1919-1920.

Fot. Krzysztof Menel

Wehrmann Alb. Rehben, Ers. Res. Jnf. Rgt. 21, † 03.02.1915
Paul Keller, L.I.R. 38  6 Kp
Gefreiter Herm. Jänichen, 1 Lst. Esk. III A. K., † 30.01.1915
Ers. Res. Viktor Adamowicz, Ers. Jnf. Rgt. 49, † 17.01.1915
Wehrmann Max Voigt, Ers. Btl. Jnf. Rgt. 107, † 15.02.1915
Uffz. Jos. Biewald, 2 L. J. R. 38, † 15.11.1914
Gustav Baumann
Wehrmann Paul Langer, L. J. R. 10, † 15.11.1914
Musk. Bernh. Ryskowski, Jnf. Rgt. 150, † 10.02.1915
Feldw.Leutn. A. Mendershausen, Jnf. Rgt. 150
Musk. A. Hardt, Jnf. Rgt. 150
Musk. Ad. Viktor, Jnf. Rgt. 150
Ferdinand Schönfeld, 1 Feld. Rgt. 187
Ers.Rekr. Ernst Schneider, L. J. R. 10, † 13.11.1914
Musk. Joh. Jatzkowski, Jnf. Rgt. 146, † 23.02.1915
Musk. Joseph Lassak, Jnf. Rgt. 150  6 Kp
Telegrafist Ernst Nilsson, F. Fernspr. Abt. 1 Thorn
Reservist Martin, 1 Ers. Btl. Jnf. Rgt. 107, † 30.01.1915
Reservist Georg Tautz, Jnf. Rgt. 107, † 10.02.1915
Uffz. Theod. Sommer, Lst. Jnf. Btl. Gnesen, † 30.01.1915
Arm.Soldat Karl Neumann, Arm. Batl. 118, † 14.03.1916
Untffz Fr. Sittmann, Ul. Rgt. Ers. Esk. 20 A. K.
Wehrmann Wilh. Plasa, L. J. R. 10, † 15.11.1914
Offz.Stellv. Chr. Riemann, Jnf. Rgt. 38
Uffz. Aug. Kampmann, Ers. Batl. Jnf. Rgt. 21, † 30.01.1915
Gefr. Otto Tröger, L. J. R. 38, 7 Kp.
Musk. Albert Leon, J. Reg. 150, 6 Kp.
Ers.Res. Friedr. Wienke, L. J. Rgt. 10, 8 Kp.
Reservist Alfons Otto, Jnf. Rgt. 150, † 12.02.1915
Gefreiter Musterer, Ers. Btl. Jnf. Rgt. 21, † 30.01.1915
Musk. Ludw. Kotolla, Jnf. Rgt. 150

Bronislaw Michalski, Polska Organizacja Wojskowa, rozstrzelany przez Niemców, † 20.10.1918

Zlokalizowana na cmentarzu ewangelickim w Lipnie. Z danych niemieckich z lat trzydziestych XX w. wynika, iż na cmentarzu ewangelickim w Lipnie znajdowała się wówczas jedynie mogiła zbiorowa, w której spoczywało 16 nieznanych żołnierzy armii niemieckiej. Na płycie nagrobnej jest następujący napis:

"R.J.P. • IM KAMPFE FÜR IHR • VATERLAND FIELEN UND • RUHEN HIER • 16 DEUTSCHE TAPFERE – 1914 – 1915"¹⁾

Obok mogiły umieszczono 22 tabliczki z danymi żołnierzy armii niemieckiej (22 znanych z nazwiska i 4 nieznanych), których groby znajdowały się w kwaterze wojennej na cmentarzu katolickim. Brak informacji o dokonaniu ekshumacji i przeniesieniu ich szczątków na cmentarz ewangelicki.

Fot. Krzysztof Menel

Fotografię “Pamiątki z Wielkiej Wojny” (Erinnerung an den Weltkrieg 1914/15) po poległym przodku udostępniła pani Gabriela Lefenda.

Joseph Christoph pochodził z Ziemi hulczyńskiej (Hlučínsko / Hultschiner Ländchen), którą w 1920 r. przyłączono do Czechosłowacji. Urodził się 11.09.1872 r. jako poddany pruski w m. Odersch (Kreis Ratibor / powiat Racibórz) – obecnie Oldřišov. Mieszkał w m. Hoschialkowitz (Hošťálkovice). Miał ośmioro dzieci i był z zawodu górnikiem. Zmobilizowany do Landsturm Bataillon Ostrowo (Ostrów Wielkopolski) został przydzielony do Ersatz Landsturm Infanterie Regiment Runge. Ciężko ranny w lutym 1915 - zmarł 02.04.1915.

Ers.Res. Franz Kranisch, L. J. Rgt. 38, 7 Kp.
Landsturmm A. Steinke, Landst. Batl. Deutsch Krone
Wehrmann Josef Pawlak, Jnf. Rgt. 347, † 04.03.1915
Landst’m Joseph Christoph, Ldst. Jnf. Batl. Ostrowo, † 02.04.1915
Uffz. Emil Römisch, Jnf. Rgt. 347, † 30.01.1915
Wehrmann Gustav Apelt, Ers. Batl. Jnf. Rgt. 107, † 30.01.1915
Musk. Franz Sendler, J. Rgt. 176  9 Kp.
Ulan. [Klan.] Gust. Steffan, Ulan.[Klan.] Rgt. 4
Ldstm. Wilh. Marquardt, Landst. Batl. Deutsch Krone
Wehr. Rich. Berwig, Res. Inf. Rgt. 232, † 14.11.1915
Ers.Res. Rich. Max Thomas, 1 Ers. Btl. Jnf. Rgt. N. 107
Musk. Jorgen Jessen, J. Reg. 150, † 21.02.1915
Res. Otto Losenski, J. Reg. 150, 2 Kp.
Ers.Res. Emil Mai, Ers. Res. Inf. Rgt. 21, † 08.02.1915
Gefreiter Albert Tonn, Jnf. Rgt. 347, † 30.01.1915
Musk. Franz Sieciera, J. Reg. 150, 2 Kp.
Feldw’b. Aug. Kruger, Ers. Batl. Jnf. Rgt. 21, † 30.01.1915
Landst’m. Alb. Mielke, Jnf. Rgt. 347, † 30.01.1915
Ers.Res. E.R. Weiss, Jnf. Reg. 150
Musk. F.O. Grudzenski, Jnf. Reg. 150
Reserv. E. Valtinski, Jnf. Reg. 150
Kr.Frw. P.W. Hermann, Jnf. Reg. 150