Grudusk

Zlokalizowana na cmentarzu w Grudusku, na prawo od bramy wejściowej, za kwaterą poległych i zamordowanych w latach 1939 i 1945. Na jej terenie znajdują się 42 betonowe nagrobki, ustawione ciasno w czterech rzędach. Prawdopodobnie były pierwotnie rozstawione na dużo większej powierzchni.

Sześć nagrobków nie posiada tabliczek, na sześciu są one nieczytelne, a trzy są oznaczone jedynie znakiem krzyża łacińskiego lub prawosławnego. W kwaterze spoczywa ponad 97 żołnierzy poległych głównie w lipcu 1915 roku. Dziewięć nagrobków stało pierwotnie na zbiorowych mogiłach żołnierzy armii rosyjskiej, a dziewiętnaście na mogiłach indywidualnych i zbiorowych żołnierzy armii niemieckiej. Z danych zachowanych na tabliczkach wynika, iż pochowano tu co najmniej 46 żołnierzy rosyjskich i co najmniej 36 żołnierzy niemieckich. Wielu z nich służyło w 38 Infanterie Division, która zdobyła Grudusk 13 lipca 1915 roku. W okolicach Gruduska toczyły się zacięte walki podczas pierwszej i drugiej bitwy przasnyskiej.

Z danych niemieckich z lat trzydziestych XX w. wynika, iż na cmentarzu parafialnym w Grudusku spoczywało wówczas 60 żołnierzy armii niemieckiej i 32 żołnierzy armii rosyjskiej.

Na lewo od bramy wejściowej znajduje się mogiła dwóch żołnierzy polskich poległych w 1920 roku.

Fot. Krzysztof Menel

Fot. Krzysztof Menel

LT. R. SCHOLZ, IR 96   † 1915?
GEFR. J. FLOTHMANN, 2. K IR 94, † 12.07.1915
FELDV LT   † 1915?
DREI JAGER, JR 4   † 1915?
GEFR. A. DEMMLER, 4. K IR 96, † 14.07.1915
HUSAR BOSCH, HUS. RGT. 3, † 14.07.1915
VIER RUSSEN (4 Rosjan)
ERS. R. NIEDERLANDER, 9. K IR 95, † 13.07.1915
UFFZ. OTTO HÜCKSTEDT, 4. L.B. NEUFAHRW, † 27.02.1915
VIER RUSSEN (4 Rosjan)
MUSK. ???, GEFR. ???   † 1915
SIEBEN RUSSEN (7 Rosjan)
WEHRM. H. T???   † 1915?
ACHT DEUTSCHE (8 Niemców)
ZEHN RUSSEN (10 Rosjan)
AUG. WUNSCHE   † 1915?
MUSK. HELM, 5. K 94 IR   † 13.07.1915
VIER RUSSEN (4 Rosjan)
KRGS FRW KUTZNER, WEHRM ???
KGR FR KUTER, 4. K ERS BTL GR. R. 5, † 07.07.1915-09.08?.1915
RES. O. RONSCH   † 07.07.1915-09.08?.1915
ZWEI RUSSEN (2 Rosjan)
ELF RUSSEN (11 Rosjan)
MUSK. GREBCHEN, F. HILDEBRANDT, ????DER
VIER RUSSEN (4 Rosjan)
MUSK. ???
GEFR. K. AKEN, 4. K ??R(LIR?) 17, † 25.11.1914?
T. HICKE, 6. K LIR 101, † 13.07.1915
A. SCHURTZ, 6. K LIR 101, † 13.07.1915
WEHRM. O. THEURICH, 6. K LIR 101, † 13.07.1915