Pomnik poświęcony poległym mieszkańcom gminy Briis-sous-Forges¹⁾ oraz żołnierzom zmarłym w sanatorium przeciwgruźliczym w Bligny znajduje się przed wejściem na cmentarz komunalny. Jedną z tablic poświęcono żołnierzom zmarłym w szpitalu VR 67:

”LES SANATORIUMS • DE BLIGNY • AUX 512 SOLDATS • MORTS PENDANT LA GUERRE • A L’HOPITAL VR 67 • 1915-1920”²⁾

Sanatoria w przeciwgruźlicze w Bligny rozpoczęły działalność w 1903 roku. We wrześniu 1914 r. zostały zarekwirowane na potrzeby wojska, jako szpital uzupełniający VR 67 (hôpital complémentaire), będący filią szpitala wojskowego w Wersalu. Szpital specjalizował się w leczeniu chorób płucnych i w latach 1915-1918 przyjął 4412 żołnierzy zatrutych gazami bojowymi. W marcu 1918 r. otwarto trzecie sanatorium, którego budowę sfinansował amerykański Czerwony Krzyż. W latach 1915-1919, w sanatorium w Bligny zmarło 497 żołnierzy.

Źródło: Dossier du monument, dostęp 11.02.2020

Fot. Christine Da Costa

Została założona na cmentarzu komunalnym w Briis-sous-Forges. Pogrzebano tu szczątki 312 żołnierzy, w większości zmarłych w latach 1914-1918 oraz kilku poległych podczas II wojny światowej. W 305 grobach spoczywają żołnierze zmarli w szpitalu VR 67. Wśród nich znajdują się groby dwóch żołnierzy włoskich i trzech żołnierzy Armii Polskiej we Francji.

Franciszek Mazurczak urodził się w Warszawie w 1885 r. W 1909 r. wstąpił do Legii Cudzoziemskiej i brał udział w walkach w Algierii i Maroku. W lutym 1914 r. otrzymał obywatelstwo francuskie (naturalizacja) i został zwolniony ze służby. W sierpniu 1914 r. zmobilizowany do armii francuskiej. Ranny w ramię w 1915 roku, a w roku następnym dwukrotnie zatruty gazami. W lipcu 1916 r. mianowany podporucznikiem. Został przydzielony do rosyjskich kompanii roboczych. Przeniesiony na własne żądanie do Armii Polskiej we Francji. Służył w 3 pułku strzelców polskich. Mianowany porucznikiem w listopadzie 1918 r. Odznaczony Croix de Guerre, Médaille Commémorative du Maroc i rosyjskim orderem Św. Stanisława 3 kl. z mieczami.

Źródła:

• WBH-CAW, Franciszek Mazurczak, Akta personalne.
• Briis-sous-Forges: Le carré militaire, dostęp 11.02.2020

Fot. Christine Da Costa

Bublak Adam, soldat   † 30.12.1919
Chirkowski Jan, soldat   † 24.02.1920
Mazurczak Franciszek, lieutenant, 3 RCP   † 11.05.1919
Plonski Charles, soldat, 1er Zouaves   † 04.12.1917

• Powstańcze mogiły i pomniki 1830-31r.
• Powstańcze mogiły i pomniki 1863-64r.
• Pomniki wojen pruskich XIX w.
• Cmentarze i pomniki IWŚ 1914-18r.
• Cmentarze i pomniki walk o utrwalenie granic 1918-21r.
• Pomniki plebiscytowe na Warmii i Mazurach 1920r.
• Mogiły poległych i zmarłych na służbie 1921-39r.
• Cmentarze i pomniki wojny obronnej 1939r.
• Cmentarze i pomniki IIWŚ 1939-45r.
• Cmentarze i pomniki wojenne na terenie Polski i innych państw europejskich

• Zamki i warownie państwa krzyżackiego
• Kościoły i kaplice
• Przydrożne kapliczki na Warmii i Mazurach

• Kamionki [Spis poległych]
• I Wojna Światowa (1914-18r.) [Województwo warmińsko-mazurskie]
• Cmentarze i pomniki II Wojny Światowej (1939-45r.) [Słowacja]
• Dijon utworzono
• Mazurowo (Żydy) [Spis poległych]
• Pisanica [Spis poległych]
• Romoty [Spis poległych]
• Ryczywół PGR [Spis poległych]
• Romanowo [Spis poległych]
• Borzymy [Mogiła nieznanego żołnierza armii niemieckiej]
• Długie [Spis poległych]
• Boguchwały [Zdjęcia archiwalne]
• Giżycko (Lec) [Spis poległych]
• Kłajpeda [Spis poległych]
• Kibarty (Kybartai) [Kybartai (Kibarty)]