Giżycko (Lec)
Województwo warmińsko-mazurskie, powiat giżycki, gmina Giżycko.
Lötzen, Ostpreussen, Kreis Lötzen (- 1945).
Lokalizacja: 54.0364N, 21.7667E [pokaż mapę]
Cmentarz żołnierzy radzieckich
Cmentarz położony na obrzeżach Giżycka, przy ul. Moniuszki, obok szosy prowadzącej do Kętrzyna i Rynu. Jest miejscem spoczynku 1715 żołnierzy Armii Czerwonej pochowanych w 36 zbiorowych mogiłach. Żołnierze polegli i byli pierwotnie pochowani na terenie powiatów: giżyckiego (360 żołnierzy o nieznanej tożsamości i 45 o znanej = łącznie 405 żołnierzy), węgorzewskiego (odpowiednio 426 NN + 23 = 449), kętrzyńskiego (560 NN + 141 = 701) oraz mrągowskiego (153 NN + 7 = 160). Personalia 216 żołnierzy o znanej tożsamości zapisane są na 5 blokach spoczywających koło pomnika w centrum założenia.
Na kamiennym słupku bramy wejściowej marmurowa tablica o treści: "CMENTARZ • ŹOŁNIERZY • RADZIECKICH • ROK 1945". U podstawy pomnika napis: "WIECZNA CHWAŁA • BOHATERSKIM ŻOŁNIERZOM ARMII • RADZIECKIEJ POLEGŁYM W WALKACH • O WYZWOLENIE ZIEMI MAZURSKIEJ". Obok pomnika i 5 bloków z danymi poległych znajduje się dwujęzyczna tablica o treści: "TU SPOCZYWA 1715 ŻOŁNIERZY ARMII RADZIECKIEJ • BOHATER ZWIĄZKU RADZIECKIEGO G.P.POŁUJANOW • CZEŚĆ ICH PAMIĘCI".
2008-09-25
Fot. Grzegorz Putkowski
Plan założenia
Zdjęcia archiwalne
Spis poległych
Mogiła nr 1 1. Andronik A. A. Brote NN 2. Bandoruk 3. Iwaniuk Z.N. 4. Iwanow N.K. lejtant 5. Kogniew N.P. 6. Konubajew E.A. kapitan 7. Korwin M.N. 8. Łowow B.A. Kowal – NN 9. Szarkajew NN 10. Tisiłowicz K.D. 11. Wituszinin L. 12. Wnujetiszewicz L.W. 13. Worinowicz K.D. 14. Zieleniewski Henryk s. Aleksejewicza lejtant Mogiła nr 5 1. Autonow Wasyli Fiedorow 2. Frapow S.N. 3. Inosał N.P. 4. Miliczuk Iwan s. Mikołajewicza 5. Papura Aleks. Iwanowicz 6. Rusnak D.A. 7. Sawczenko G. Mogiła nr 6 1. Bondor Isaak 2. Dronik A.W. 3. Dubowski J.A. KRC 4. Iliasiewicz S.A. 5. Kołobow A.S. 6. Romanowski 7. Siedorow W.N. starszyzna Mogiła nr 7 1. Bohatyrew J.N. Bierioza LD KRC 2. Kruszaniewski W.J. Stosiejew 3. Kulikow Ł.E. Bodnia L.W. 4. Mamyk H.D. Szetmow AK KRC 5. Póżniok L.W. Hormatiuk 6. Sałamatow J.S. Filatowa N. 7. Soworow A. KRC 8. Szewluga Iwan Aleksandrowicz 9. Szostak N. KRC Mogiła nr 8 1. Drohatniew Siergiej Minajewicz 2. Hałuza Piotr Fiedorowicz 3. Hegruc 4. Kierczenko Iwan Andr. 5. Makawiejczuk Mikołaj Siemionow 6. Słowiczański Siemion Iwanow 7. Uhrin Wasyli Filipowicz Mogiła nr 14 1. Biełow N. s. W. szeregowy 2. Kołpanczykow F. s. S. 3. Rogozin s. S. szeregowy Mogiła nr 18 1. Afonin G.P. 2. Bochnow szeregowy 3. Bogajczuk A. J. szeregowy 4. Dikarew W. E. F. sierżant 5. Itawencew lejtant 6. Jakowczuk lejtant 7. Karpuhin F.P. 8. Kisielew P.G. sierżant 9. Kluew N. szeregowy 10. Kondraszow J.E. szeregowy 11. Kurniejew M.J. sierżant 12. Natłaszewskij J. 13. Olikowicz D.A. sierżant 14. Pawłow M. 15. Popowicz B.P. szeregowy 16. Powicz A.Ł. 17. Sejeryk Ł.P. szeregowy 18. Suchotin D.P. szeregowy 19. Tkaczew A.J. sierżant 20. Trifonow J.A. sierżant 21. Wieczor W.J. szeregowy 22. Wielikszanow A.J. 23. Żemskoj W. sierżant Mogiła nr 20 1. Karoluko A. szeregowy 2. Lechowicz M. s. J. sierżant 3. Napiwaczuk Jan s. S. szeregowy 4. Pieregudow M. s. A. Mogiła nr 32 1. Berezin Władimir Robert sierżant 2. Grabanow J. st. sierżant 3. Kowalew Nina c. Lubkienów 4. Kurasz Iwan s. Jakuba szeregowy 5. Łobów F. s. M. lejtant 6. Mielnikow Iwan s. Prokopa 7. Obiazcow S. s. Z. szeregowy 8. Omosow F. sierżant 9. Rudenko Iwan s. Niksurowicz 10. Sireczenko M. 11. Siwrydkin Szczepan 12. Skin S. s. P. 13. Szkret G. s. A. 14. Szurialew M. s. W. sierżant Mogiła nr 33 1. Barow W. s. P. szeregowy 2. Bojcow W. s. W. szeregowy 3. Burmiestow szeregowy 4. Durowicz szeregowy 5. Iwanikow J. szeregowy 6. Malcew 7. Mamedkierynow 8. Mencew N. szeregowy 9. Opisanow szeregowy 10. Radow 11. Ratiewicz P. s. P. szeregowy 12. Sajdow szeregowy 13. Serguszkin szeregowy 14. Simakow F. s. Ł. Szeregowy 15. Szadurko N. szeregowy 16. Szarow szeregowy 17. Szelepow L. s. T. szeregowy 18. Szkoczonmko A. s. P. szeregowy Mogiła nr 34 1. Afonaszow Mikołaj A. 2. Afonkin Jakob J. 3. Atamowicz F.P. 4. Andranow Aleks. 5. Blinko T.S. szeregowy 6. Elizjeb pułkownik 7. Gonczarow Piotr 8. Griszczan 9. Gurdin Jegorow W. 10. Hawrzanko S. szeregowy 11. Jarosławecz P.J. szeregowy 12. Jaszkow A.S. szeregowy 13. Kadetejew Mikołaj I. 14. Kalasikow Miczai 15. Kasanowicz P.P. 16. Koszew J.N. 17. Krawczenko P.J. 18. Kuzniecow Wł. A. 19. Lemockiy szeregowy 20. Matwikow 21. Miaśnikow Siergiej 22. Michaiłowicz J.N. 23. Miszyn A.J. 24. Murawiew Michał W. 25. Orłow szeregowy 26. Orłow S.W. kapitan 27. Pawlikuszyn kapitan 28. Perepełkin L.M. szeregowy 29. Połujanow Grigorij starszy lejtant 30. Puszczyk Iwan M. major 31. Sarnsonow Aleksy D. szeregowy 32. Sawczuk Aleksiej szeregowy 33. Simonow Michał D. szeregowy 34. Słymnik L. szeregowy 35. Sokołow starszyzna 36. Sołowiew szeregowy 37. Starostin S.S. szeregowy 38. Steljan S. szeregowy 39. Szatrow Włodzimir 40. Tijajew Piotr major 41. Trymjako J.T. szeregowy 42. Wasiliew Piotr J. 43. Zarawski A.P. szeregowy Mogiła nr 36 1. Archipow Iwan s. Dymitra 2. Angeluk W. s. J. szeregowy 3. Arduszanow P.G. szeregowy 4. Awederazin R. szeregowy 5. Awśnin 6. Babanin J. szeregowy 7. Babedko F. s. A. szeregowy 8. Baridinko K.J. 9. Batkin J. s. A. 10. Boczkur D.M. szeregowy 11. Bojeruk M.M. 12. Chruspow A.J. szeregowy 13. Dostoiew N. szeregowy 14. Fonczyk M.M. 15. Godubania J.D. 16. Goturczuk 17. Gostew M.J. 18. Guk G. 19. Guman A. s. W. 20. Iwaniuk 21. Karimow N.O. 22. Kirinow 23. Kisielew W.Ł. 24. Klinik szeregowy 25. Kłabukow 26. Kocznew S.N. szeregowy 27. Kowalenko K. 28. Lesik D.W. 29. Maliszkin E.F. 30. Matkiewicz J.E. szeregowy 31. Malikańczuk J.T. szeregowy 32. Miniczenko G.R. 33. Muchajew W.J. 34. Najmuszin Włod. S. Michała 35. Nokaon 36. Ochrimenko J.P. 37. Okinajak D.J. lejtant 38. Okopow G. s. J. lejtant 39. Owczninkow P.J. lejtant 40. Pawliuk 41. Pejapow W. s. P. szeregowy 42. Pelich O.J. 43. Pojapow 44. Presnecow Fedor Pinoch 45. Pronikin N. 46. Putiko N.J. szeregowy 47. Saronkow 48. Satkin J. s. A. 49. Sbignew W.D. 50. Seincow G. s. J. 51. Silnieznin W.M. lejtant 52. Skworcow W.K. 53. Smirinow 54. Smirnow 55. Sołdatkow P.A. 56. Stezniuk P.M. 57. Strzuk A.K. 58. Suprun D.P. 59. Szilenko F.S. 60. Sochon N.M. szeregowy 61. Tarbow 62. Warbko F.S. kapitan 63. Woroncow Konst. s. Nikity szeregowy
Źródło: J. Jantar, I. Biełkin, T. Willan, Skrzydlaty czołgista, Pojezierze, Olsztyn 1970, s. 81-90
36. К. Коваленко Е.Ф. Малишкин И. Малишкиньчук-Лесик ?? Минченко В. Наимушин И. Маткевич В. Мухлев К. Охрименко Д. Окинаяк Саранков Соколов П. Овчников Павлюк
Źródło: inskrypcje z terenu cmentarza
Cmentarz wojenny
Zlokalizowany przy ul. Moniuszki, obok jeziora Popówka Mała. Na cmentarzu garnizonowym obok żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej spoczywa (według zachowanych inskrypcji) 7 żołnierzy niemieckich, którzy zginęli w latach 1939-1945. Według informacji z Niemieckiego Ludowego Związku Opieki nad Grobami Wojennymi (Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge), szczątki co najmniej pięciu spośród siedmiu ww. niemieckich żołnierzy zostały przeniesione w trakcie ekshumacji latem 2001 roku na cmentarz wojenny w Bartoszach koło Ełku (Block 5). Łącznie ekshumowano szczątki 186 żołnierzy.
Zachował się ponadto nagrobek francuskiego jeńca wojennego, poległego w 1941 roku. Szczątki żołnierza, do którego należał zachowany nagrobek zostały przeniesione w 1951 roku do Francji, na cmentarz w Saint-Étienne.
W okresie powojennym na terenie cmentarza znajdowało się łącznie 16 mogił francuskich z okresu IIWŚ. Część z nich, tj. co najmniej 2 żołnierzy zostało przeniesionych na cmentarz żołnierzy francuskich w Gdańsku. Na cmentarzu dokonywano również pochówków jeńców rosyjskich oraz żołnierzy polskich wziętych do niewoli w 1939 r.
2008-09-25
Fot. Grzegorz Putkowski
Zdjęcia archiwalne
Fot. ze zbiorów http://memorial-genweb.org
Spis poległych
Francuzi Jean Menery, Gefg. Nr. I.B. F 46255, † 9.12.40 (VII, 353)[Gdańsk 385] Georges Louis Carayon, † 19.6.42 Louis Morel, † 16.10.44 [Gdańsk 389] Rosjanie Jegor Bolbenkow, Gefg. Nr. I.B. 09997 R, † 13.10.41 Alexander Samoswatow, Gefg. Nr. I.B. 08213 R, † 15.10.41 Piotr Bykow, Gefg. Nr. I.B. 19051 R, † 19.7.42 (93) Decker Wolkow, Gefg. Nr. I.B. 31424 R, † 12.8.42 (96) Mischin Nikolai, † 11.12.44 (VII, 448) Jakob Diaditscheff, † 4.1.45 (502)
Źródło: archiwalne dokumenty
Francuzi Franzose Emilie Rouard, Gefg. Nr. I.B. 1806, 42. Kolonialrgt., † 5.2.41 Niemcy Pionier Willi Roth, Stab. Pion. Batl. 39, † 9.9.1939 [Bartosze - 5 / 22 / 1053] [VBD - † Pianken/Ostpr.] Uffz. Bruno Lange, Fest. Pi. Stab. 3, † 12.12.39 [Bartosze - NN] [VBD - † i.R.L.Lötzen] Sanitätsuffz. Fritz Gerß, Krankentr. Abtl. 506 (?), † 22.12.40 [Bartosze - NN] [VBD - † Res. Laz. 161 Lötzen] Kanonier Erwin Bergholz, l. A. Rgt. 241, † 29.4.41 [Bartosze - 5 / 21 / 1044] [VBD - Res.Laz. Lötzen] Feldpolizeikom. Erwin Marquardt, Oberk. des Heeres * 18.11.1906 † 1.7.1941 [Bartosze - NN] [VBD - † Insel Upalten i. Mauersee] Gefreiter Helmut Strozim, * 1923 † 1942 Soldat August Strozim, * 1893 † 1945
Źródło: zachowane inskrypcje - uzupełnienia w kwadratowych nawiasach w oparciu o volksbund.de
Cmentarz wojenny (nieistniejący)
Zlokalizowany koło Twierdzy Boyen. W czasie II wojny światowej chowano na nim żołnierzy armii niemieckiej poległych w miejscowych lazaretach. Latem 2001 roku szczątki ponad 600 żołnierzy zostały ekshumowane i przeniesione na cmentarz wojenny w Bartoszach koło Ełku (Block 5, Reihe 21-31).
Zdjęcia archiwalne
Fot. Sterbebild - żołnierze pochowani na giżyckim cmentarzu
Fot. Sterbebild - żołnierze polegli w giżyckich lazaretach
Fot. archiwalne
Spis poległych
Bauhammer Gotthardt, Gefreiter, * 17.01.1909, † 03.09.1944 [Bartosze 5/31/1514] [VBD - v.d.Goltz Kaserne Lötzen] Bleifuss Josef, Gefreiter, * 17.12.1925, † 24.11.1944 [Bartosze 5/28/1359] [VBD - NN] Blume Willi, Obergefreiter, * 29.08.1911, † 22.10.1944 [Bartosze 5/29/1438] [VBD - Feld.Laz. m.26] Böschemeyer Werner, Gefreiter, * 16.09.1919, † 26.04.1942 [Bartosze NN] [VBD - Lötzen, Ostpr. R.-Laz.] Bronn Johann, Obergefreiter, * 10.10.1913, † 01.02.1945 [Bartosze NN] [VBD - Lötzen/Ostpr.] Dorn Franz, Gefreiter, * 8.11.1924, † 17.07.1944 [Bartosze NN] [VBD - Gizycko] Diroff Johann, Gefreiter, * 12.05.1924, † 23.10.1944 [Bartosze 5/30/1452] [VBD - Laz. v. d. Goltz-Kaserne Lötzen/Ostpr.] Eimecke-Herbst, Achim, Obergefreiter, * 30.05.1911, † 22.07.1944 [Bartosze 5/25/1208] [VBD - Rela Lötzen] Eller Johann, Grenadier, * 21.08.1924, † 26.07.1944 [Bartosze 5/24/1197] [VBD - i. Res.Laz. Lötzen] Falkowski Walter, Gefreiter, * 28.05.1914, † 15.09.1939 [Bartosze NN] [VBD - Cechowka] Forsthuber Martin, Gefreiter, * 15.11.1909, † 18.11.1942 [Bartosze NN] [VBD - Laz.zug 630] -> Sterbebild Gerss Fritz, Unteroffizier, * 08.06.1898, † 22.12.1940 [Bartosze NN] [VBD - Res. Laz. 161 Lötzen] Grädler Lorenz, Gefreiter, * 02.10.1908, † 27.10.1944 [Bartosze 5/29/1408] [VBD - Goltz-Kaserne, Lötzen] -> Sterbebild Harlacher Anton, Obergefreiter, * 10.06.1913 † 09.08.1944 [Bartosze 5/25/1230] [VBD - Goltz-Kaserne, Lötzen] -> Sterbebild Kellermeier Friedrich, Gefreiter, * 27.09.1923, † 21.07.1944 [Bartosze 5/24/1180] [VBD - Rela Lötzen] Kettler Herbert, Gefreiter, * 02.01.1924, † 31.07.1944 [Bartosze 5/26/1278] [VBD - Rela.Lötzen] Kimmig Josef, Gefreiter, * 18.10.1919, † 21.10.1944 [Bartosze 5/29/1439] [VBD - Feldlaz.m.26] Kissel Gustav, Gefreiter, * 18.04.1911, † 22.10.1944 [Bartosze 5/29/1436] [VBD - Lötzen, b.Eistiskai,v.d.Goltz-Kaserne] Koslowski Kurt, Gefreiter, * 29.01.1923, † 22.03.1944 [Bartosze 5/24/1155] [VBD - R.L. Lötzen] Königbauer Sebastian, Gefreiter, * 15.05.1907, † 24(25).07.1944 [Bartosze 5/25/1203] [VBD - Res.Laz. Lötzen] -> Sterbebild Krafzel Franz, Feldwebel, * 08.08.1890, † 26.10.1944 [Bartosze 5/29/1411] [VBD - i.Lötzen, Ostpr] Kruse August, Unteroffizier, * 14.03.1910, † 03.12.1944 [Bartosze 5/27/1338] [VBD - Feldlaz. m. 26] Lessmeister Friedrich, Grenadier, * 06.07.1910, † 09.10.1943 [Bartosze 5/23/1128] [VBD - R.L.Lötzen] Lünsmann Helmut, Gefreiter, * 14.07.1924, † 05.08.1944 [Bartosze 5/25/1248] [VBD - Res.Laz.Lötzen Abt. II A Hindenburg-Kaserne] Mader Michael, Obergefreiter, * 21.09.1920, † 08.08.1943 [Bartosze 5/25/1234] [VBD - Kaserne Lötzen] Meer Johannes Wilhelm, Gefreiter, * 30.03.1922, † 05.04.1943 [Bartosze NN] [VBD - Res.Laz. Lötzen Kr.Abt. V] Müller Max, Polizei-Meister, * 11.02.1897, † 16.08.1944 [Bartosze NN] [VBD - i. Feld.Laz. Lötzen] -> Sterbebild Noll Karl, Soldat, * 11.09.1904, † 13.07.1941 [Bartosze NN] [VBD - NN] Nöbauer Gottfried, Obergefreiter, * 28.04.1919, † 18.03.1944 [Bartosze 5/24/1156] [VBD - Res.Laz.Lötzen] -> Sterbebild Peters Wilhelm, Schütze, * 02.08.1922, † 03.08.1942 [Bartosze 5/22/1091] [VBD - Res.-Laz.Lötzen] Przybyllok Franz, Leutnant, * 05.12.1914, † 22.10.1944 [Bartosze 5/30/1453] [VBD - NN] Ritter Wilhelm, Soldat, * 06.09.1905, † 05.08.1943 [Bartosze 5/31/1520] [VBD - Rela-Lötzen, Kr.A.Ia] Rogg Robert, Obergefreiter, * 02.04.1911, † 10.11.1944 [Bartosze NN] [VBD - Lötzen, Feldlaz. 260] -> Sterbebild Schiller Hans, Oberst, * 04.03.1897, † 01.01.1945 [VBD - Lötzen, Feldlaz. 260] Scholz Kurt, Obergefreiter, * 21.12.1919, † 19.11.1944 [Bartosze 5/27/1320] [VBD - Fld.Laz.m.26] Sirch Xaver, Grenadier, * 22.11.1924, † 15.02.1944 [Bartosze NN] [VBD - Rela Lötzen] -> Sterbebild Sobottka Helmut, Unteroffizier, * 19.04.1919, † 22.04.1943 [Bartosze NN] [VBD - Rela Lötzen Abt. II a Boyen li.U.Schkl.] Sperer Bernhard, Obergefreiter, *11.08.1910, † 06.12.1944 [Bartosze NN] [VBD - Feldlaz.26(mot.),Lötzen]-> Sterbebild Starzinski Gerhard, Gefreiter, * 22.11.1921, † 01.1945 [Bartosze NN] [VBD - i. Lötzen/Ostpr.] Tetsch Erich Walter, Obergefreiter, * 15.08.1923, † 23.10.1944 [Bartosze NN] [VBD - Lötzen/Ostpr.] Theiss Günter Willi, Gefreiter, * 01.08.1921, † 31.10.1942 [Bartosze NN] [VBD - Lötzen, Res.Laz. Lutherschule] Werner Ernst, Obergefreiter, * 25.08.1919, † 01.02.1944 [Bartosze NN] [VBD - Res.Lötzen] Wessel Henning, Sturmmann, * 04.03.1924, † 18.02.1944 [Bartosze NN] [VBD - Res.Laz. Lötzen Krankenabt. II a Boyen] Wiesheu Josef, Obergefreiter, * 04.06.1923, † 22.10.1944 [Bartosze 5/29/1444] [VBD - Fela (mot.) 26] -> Sterbebild Willms Josef, Grenadier, * 25.12.1926, † 10.11.1944 [Bartosze 5/27/1304] [VBD - Ortslaz. Lötzen]
Zobacz także
Na skróty
Ostatnie zmiany
- Somme-Suippe + nowe zdjęcia + pomnik "Kaprali z Souain"
- Kwidzyn [Pomnik 72. i 36. rezerwowego pułku artylerii polowej]
- Głogów [Pomnik 41. pułku artylerii polowej]
- Szczecin [Upamiętnienia w kościele garnizonowym]
- Orzysz [Spis poległych]
- Prusy + foto
- Berlin [Pomnik 5. pułku grenadierów gwardii]
- Jelenia Góra [Zdjęcia archiwalne]
- Ostróda [Zdjęcia archiwalne]
- Świnoujście [Pomnik 2. pułku artylerii pieszej]
- Kołobrzeg [Zdjęcia archiwalne]
- Olsztynek [Zdjęcia archiwalne]
- Ełk [Tablica pamiątkowa 11. pułku dragonów]
- I Wojna Światowa (1914-18r.) [Województwo pomorskie]
- Pomnik-Mauzoleum bitwy pod Tannenbergiem [Tablica pamiątkowa 1. Rezerwowej Dywizji Landwehry]