Zerbuń
Województwo warmińsko-mazurskie, powiat olsztyński, gmina Jeziorany.
Sauerbaum, Ostpreussen, Kreis Rößel (- 1945).
Lokalizacja: 53.9356N, 20.8468E [pokaż mapę]
Tablica pamiątkowa
"1914-1918 • DEN HELDENTOD STARBEN • AUS SAUERBAUM".
2015-08-16
Fot. Piotr Gapiński
Spis poległych
CICHOWSKI KARL CZICHOWSKI JOS. DEDNER HUBERT FABECK AUGUST FABECK FRANZ FLACK JOSEF FOCHS JOHANN GOTZHEIM AUG. HERDER MICH. HOLSTEIN JOS. IWAN JOSEF IWAN ANTONIUS v. KNOBELSDORFF JOH. LANGE EMIL LINGNAU JOSEF NOWACK FRANZ RETZMA JOSEF RETZMA PAUL SADRINNA HERM. SCHWEIJER JOH.
Cmentarz wojenny
Położony w polu na północnym skraju wsi, w opracowaniu Dehnena określany jako Kriegerfriedhof auf der Feldmark Ciechowski. Na planie prostokąta o wymiarach 5x7 m. Ogrodzony płotem z siatki i obsadzony krzewami dzikiej róży. Zbiorowa mogiła obłożona kamienną kostką. Po stronie południowej wysoki dębowy krzyż. Od strony północnej tablica wmurowana w brzeg mogiły z napisem: "AM 26 AUGUST 1914 • FIELEN FÜR IHR VATERLAND"1) i nazwiskami żołnierzy.
Pochowanych jest tu 14 żołnierzy armii niemieckiej z Res. Inf. Regt. 61 oraz 9 z armii rosyjskiej, w tym jeden oficer. Stan zachowania dobry.
Źródła:
- W. Knercer, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995, s. 121, 122
- M. Dehnen, Die Kriegsgräber in Ostpreussen von 1914/15, Würzburg 1966, s. 39
2013-04-21
Fot. Piotr Gapiński
2005-09-01
Fot. Piotr Gapiński
Zdjęcia archiwalne
Spis poległych
Leutnant Erich Koch, 6. Komp. Res. Inf. Regt. 61 Leutnant d. Res. Friedrich Langreuter, 6. Komp. Res. Inf. Regt. 61
Cmentarz wojenny
Usytuowany około 2,5 km na północ od wsi, na skraju lasu, zajmuje powierzchnię 0,15 ha. W opracowaniu Dehnena określany jako Großer Kriegerfriedhof. Podzielony jest na dwie części - pierwszą, gdzie pochowani są żołnierze armii niemieckiej i drugą, na której pochowani są żołnierze armii rosyjskiej. Cmentarz żołnierzy armii niemieckiej założony jest na planie prostokąta, otoczony wysokim, kamiennym murem. Wejście od strony południowej poprzez bramę. Układ mogił w dziewięciu rzędach po trzy mogiły w każdym rzędzie. Mogiły obramione kamiennymi krawężnikami, na każdej drewniane, dębowe krzyże, oznaczające groby żołnierzy (przeciętnie po dwa). W centralnej części, przy piątym rzędzie mogił na kamiennym cokole — wysoki, dębowy krzyż. Na cokole kamienna tablica z wykutym napisem:
"191 DEUTSCHE SOLDATEN • FIELEN IM GEFECHT BEI • SAUERBAUM 26 AUGUST 1914 • FÜR DAS VATERLAND".2)
Cmentarz wzdłuż muru po stronie wewnętrznej obsadzony był brzozami, wzdłuż każdego rzędu mogił pierwotnie szpaler świerkowy. Od strony północnej do cmentarza niemieckiego przylega cmentarz żołnierzy armii rosyjskiej. Założony na planie półkola. Otoczony niskim kamienno-ziemnym murkiem, w części środkowej co najmniej dwie zbiorowe mogiły.
Pochowanych jest tu 191 żołnierzy armii niemieckiej i 154 żołnierzy armii rosyjskiej, poległych podczas bitwy w dniu 26 sierpnia 1914 r. w rejonie wsi Biesowo, Zerbuń i Lutry. Walczył tu niemiecki XVII Korpus Armii i 1 Rezerwowy Korpus z rosyjskim VI Korpusem stanowiącym prawe skrzydło Armii "Narew". Stan zachowania dobry, układ mogił czytelny. Na krzyżach brak tabliczek z nazwiskami poległych.
Źródła:
- W. Knercer, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995, ss. 118-120
- M. Dehnen, Die Kriegsgräber in Ostpreussen von 1914/15, Würzburg 1966, s. 38, 39
2017-09-09
Fot. Piotr Gapiński
2005-09-01
Fot. Piotr Gapiński
2002-05-11
Fot. Maciej Giernatowski
2002-05-03
Fot. Piotr Gapiński
Zdjęcia archiwalne
Plan założenia
Rys. W. Knercer, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995, s. 119
Spis poległych
Wehrm. Gustav Leumann, 7. K. Ldw. Jnf. Reg. 34 Reservist Johann Schulte, 5. K. Res. Jnf. Reg. 21 Wehrm. Robert Grammersdorf, 5. K. Res. Jnf. Reg. 21 Wehrmann Wladislaus Liezmanski, Res. Jnf. Reg. 21 Reservist Kurt Trebu??, 7. K. Res. Jnf. Reg. 21 Wehrm. Nikolaus Zyballa, 4. K. Ldw. Jnf. Reg. 34 Unteroffizier Paul Moll, 4. K. Ldw. Jnf. Reg. 49 Unteroffizier Gustav Jorzig, 12. K. Res. Jnf. Reg. 21 Reservist Michael Giszes, 2. K. Res. Jnf. Reg. 21 Wehrm. Friedrich Schulze, 7. K. Ldw. Jnf. Reg. 34 Wehrm. Hermann Rodmann, 2. K. Ldw. Jnf. Reg. 34 Gefreiter Hermann Kuckow, 7. K. Ldw. Jnf. Reg. 49 Wehrm. Josef Tetzlaff, 8. K. Ldw. Jnf. Reg. 49 Wehrm. Michael Kubiak, 11. K. Ldw. Jnf. Reg. 49 Wehrm. Friedrich Kirchhoff, 1. K. Ldw. Jnf. Reg. 21 Reservist Anton Kandula, 3. K. Res. Jnf. Reg. 21 Gefreiter Otto Schmidt II, 7. K. Ldw. Jnf. Reg. 34 Reservist Eugen Kuhr, 1. K. Res. Jnf. Reg. 21 Reservist Emil Shülke, 9. K. Res. Jnf. Reg. 21 Reservist Karl Lorenz, 1. K. Res. Jnf. Reg. 21 Wehrm. Ernst Rieting, 9. K. Ldw. Jnf. Reg. 21 Wehrm. Gustaw Stackelbeck, 9. K. Res. Jnf. Reg. 21 Wehrm. Michael Krupecki, 1. K. Res. Jnf. Reg. 21 Reservist Stanislaus Madzirek, 4. K. Res. Jnf. Reg. 21
Cmentarz wojenny
Usytuowany około 1 km w kierunku południowo-zachodnim od wsi, w lesie, przy drodze polnej prowadzącej w kierunku jeziora Zerbuń. W opracowaniu Dehnena okreslany jako Kriegerfriedhof am Fichtenwäldchen Oppenkowski. Na planie prostokąta o wymiarach 10x6 m. Otoczony niskim kamiennym murkiem. Usytuowany w niedużym zagłębieniu. Mogiły w trzech rzędach po trzy, każda otoczona krawężnikiem z częściowo obrobionych kamieni polnych, z drewnianym krzyżem i tabliczką informującą o poległym żołnierzu. Od strony północnej, na wyżej wzniesionym kamiennym murze, tablica informująca o dacie i miejscu bitwy:
"SIE FIELEN • AM 26.8.1914 • BEI SAUERBAUM".3)
Na koronie muru żelazny krzyż, umocowany przy pomocy opasujących kamienną kulę dwóch metalowych listew. Pochowanych jest tu 9 żołnierzy armii niemieckiej (w tym 1 nieznany z Res. Inf. R. 21 oraz 1 nieznany z Landw. Inf. R. 34), poległych w bitwie pod Zerbuniem 26 sierpnia 1914 r. Stan zachowania dobry, odnowiony w 2002 roku.
Źródła:
- W. Knercer, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995, s. 121
- M. Dehnen, Die Kriegsgräber in Ostpreussen von 1914/15, Würzburg 1966, s. 39
2013-04-21
Fot. Piotr Gapiński
2007-06-17
Fot. Piotr Gapiński
2002-07-21
Fot. Maciej Giernatowski
2002-05-11
Fot. Maciej Giernatowski
Plan założenia
Rys. W. Knercer, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995, s. 121
Spis poległych
Reservist Fink, Res. Jnf. Reg. 61 Reservist Anton Gapski, 7. Komp. Res. Jnf. Reg. 21 Gefreiter Wilhelm Stratmann, 2. Komp. Res. Jnf. Reg. 21 Wehrmann August Sieg, 11. Komp. Res. Inf. Reg. 21 Reservist Heinrich Pingel, 5. Komp. Res. Jnf. Reg. 21 Reservist Goerde Eigenbrot, 6. Komp. Res. Jnf. Reg. 21 Uffz. Leschner, Res. Inf. R. 21
Informacje o Uffz. Leschner na podstawie M. Dehnen, Die Kriegsgräber in Ostpreussen von 1914/15, Würzburg 1966, s. 39
Mogiła wojenna
Mogiła usytuowana na południowym skraju wsi, w polu. Pochowany jest w niej 1 żołnierz armii niemieckiej, poległy 26 sierpnia 1914 r. podczas bitwy pod Zerbuniem.
Źródło: W. Knercer, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995, s. 122
2002-07-21
Fot. Maciej Giernatowski
Spis poległych
Leutnant Erich Reuter, 11. R. J. R. 61, † 26.8.1914
Cmentarz wojenny
Usytuowany za jeziorem Zerbuń na południowy wschód od wsi, w polu, przy nieistniejącej obecnie drodze polnej, łączącej wsie Zerbuń i Biesowo, na terenie prywatnym. Położony około 2 km w kierunku południo-zachodnim od Biesowa, skąd prowadzi fragment drogi w kierunku cmentarza. W opracowaniu Dehnena okreslany jako Kriegerfriedhof auf der Feldmark Jablonka. Założony na planie prostokąta o wymiarach 7x8,5 m, obsadzony drzewami, otoczony niskim kamienno-ziemnym murkiem. Na zbiorowej mogile pomnik z miedzianą tablicą (niezachowana) z nazwiskami poległych i napisem:
"ES STARBEN DEN HELDENTOD FÜRS VATERLAND IM WELTKRIEGE 1914 BIS 1918 VOM RES. INF. REG. 21".4)
Pochowanych jest tu 26 żołnierzy armii niemieckiej (w tym 9 nieznanych z Res. Inf. R. 21), poległych w bitwie pod Biesowem i Zerbuniem 26 sierpnia 1914 r. Stan zachowania w stanie szczątkowym, w dużym stopniu zniszczony.
Źródła:
- W. Knercer, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995, s. 120, 121
- M. Dehnen, Die Kriegsgräber in Ostpreussen von 1914/15, Würzburg 1966, s. 39
2007-06-11
Fot. Piotr Gapiński
Plan założenia
Rys. W. Knercer, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995, s. 120
Spis poległych
Hauptm. Osterroth, Res. Inf. R. 21 Leutn. Bielefeld, Res. Inf. R. 21 Leutn. Schlei-Asmus, Res. Inf. R. 21 Vizef. Neumann, Res. Inf. R. 21 Uffz. Fedtke, Res. Inf. R. 21 Landwehrm. Buschhaus, Res. Inf. R. 21 Landwehrm. Grimm, Res. Inf. R. 21 Landwehrm. Herrmann, Res. Inf. R. 21 Landwehrm. Kisitzki, Res. Inf. R. 21 Landwehrm. Pistrzak, Res. Inf. R. 21 Landwehrm. Rogosch, Res. Inf. R. 21 Landwehrm. Stolp, Res. Inf. R. 21 Landwehrm. Wieszynski, Res. Inf. R. 21 Landwehrm. Zinitza, Res. Inf. R. 21 Reservist Bredenbröker, Res. Inf. R. 21 Reservist Hermann, Res. Inf. R. 21 Reservist Kaiser, Res. Inf. R. 21
Źródło: M. Dehnen, Die Kriegsgräber in Ostpreussen von 1914/15, Würzburg 1966, s. 39
Cmentarz wojenny
Usytuowany w polu, około 2 km na północny-zachód od wsi, w opracowaniu Dehnena określany jako Grabstätte auf der Feldmark Heppner. Na planie prostokąta o wymiarach 11x6 m, usytuowany na dwóch tarasach. Otoczony kamiennym murem, na nim w części centralnej umocowana była mosiężna tablica z napisem "GEFALLEN FÜR VATERLAND AM 26 AUGUST 1914"5) oraz z nazwiskami poległych oficerów i numerami jednostek. Na koronie muru żelazny krzyż, osadzony na kamiennej kuli przy pomocy dwóch opasujących ją metalowych listew. Pochowanych jest tu 10 oficerów armii niemieckiej, poległych w bitwie pod Zerbuniem, 26 sierpnia 1914 r. Stan zachowania w stanie szczątkowym.
Źródła:
- W. Knercer, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995, s. 120
- M. Dehnen, Die Kriegsgräber in Ostpreussen von 1914/15, Würzburg 1966, s. 39
2017-09-24
Fot. Piotr Gapiński
2007-06-17
Fot. Piotr Gapiński
Zdjęcia archiwalne
Pomnik
"DIESE HÖHEN • - DIE RUSSENSCHANZEN - • WURDEN AM 26.08.1914 • NACH HELDENMUTIGEM • KAMPF VON DEM • LANDWEHR INF. REG. 34 • GEGEN DAS 6. RUSS. CORPS • ERSTÜRMT. DIESER KAMPF • LEITETE DIE SCHLACHT • BEI TANNENBERG EIN".6)
2016-09-25
Fot. Piotr Gapiński
2003-11-05
Fot. Maciej Giernatowski
2002-07-21
Fot. Maciej Giernatowski
Zobacz także
Na skróty
Ostatnie zmiany
- Korzeń Królewski utworzono
- I Wojna Światowa (1914-18r.) [Województwo mazowieckie]
- Neufchâteau utworzono
- Le Mans grób ppor. Józefa Franka
- Saint-Mandé utworzono
- Pantin utworzono
- Ivry-sur-Seine utworzono
- Talence utworzono
- Nowiny [Mogiła żołnierska]
- Kowale Oleckie [Pomnik poległych i cmentarz]
- Giżycko (Lec) [Spis poległych]
- Koszyce (Košice) [Pomnik Żołnierzy Armii Czerwonej]
- Rogojny [2024-10-26]
- Krysk Nekrologi, Ltn. Max Paluka