Cmentarz legionistów zlokalizowany w pobliżu stacji kolejowej Żytkowice. Obiekt założony na planie kwadratu i ogrodzony masywnym kamiennym murem. W części centralnej ustawiony pomnik zwieńczony krzyżem. Umieszczono na nim cztery tablice pamiątkowe.

Pod koniec października 1914 r. oddziały 1 pp Legionów Polskich wzięły udział w walkach pod Laskami i Anielinem w składzie austriackiej 46 DP Obrony Krajowej. W walkach tych legioniści po raz pierwszy znajdowali się pod ogniem artylerii. Dnia 26.10.1914 roku oddziały austriackie i legionowe rozpoczęły odwrót, a wielu poległych legionistów pochowano w okopach pod Brzustowem.

Do budowy cmentarza w Żytkowicach przystąpiono pod koniec 1932 r., a w listopadzie 1933 r. odsłonięto pomnik-mauzoleum na mogile ok. 150 legionistów poległych w dniach 22-26.10.1914 r. Szczątki poległych legionistów przeniesiono z prowizorycznych grobów pozostałych na polu bitwy.

Fot. Krzysztof Menel

Fot. Dariusz Nowiński

Baranowski, szer. taborów, III/1 pp   † 25.10.1914
Bardziński (Bardzyński) Jan, szer., III/1 pp   † 22.10.1914
Bartoszewski Emil "Zadora", plut., III/1 pp   † 22.10.1914
Batorski Bolesław (Retwicz), sierż., V/1 pp   † 25.10.1914
Biega Tadeusz, podof., I/1 pp   † 23.10.1914
Błaszkiewicz Jan, ppor., III/1 pp   † 22.10.1914
Czarnek Zdzisław, leg., III/1 pp   † 23.10.1914
Czupryna ("Czerniewski") Zygmunt, leg., I/1 pp   † 23.10.1914
Czuruk Karol, kpr. podch., III/1 pp   † 22.10.1914
Danieluk Aleksander, szer., V/1 pp   † 22-26.10.1914
Dąbrowski Marian, leg., III/1 pp   † 22.10.1914
Dobrzański Adam, leg., III/1 pp   † 1914
Dupak Józef, leg., III/1 pp   † 1914
Dydak Szczepan ("Konowski Jan"), leg., III/1 pp   † 22.10.1914
Dziembowski Adam "Huragan", plut., III/1 pp   † 22.10.1914
Geskor Piotr ("Mazuga Jan"), podof., V/1 pp   † 22.10.1914
Godek Franciszek "Żar", kpr., III/1 pp   † 22.10.1914
Görtz Mikołaj, leg., I/1 pp   † 23.10.1914
Góra Józef "Mirski", szer., III/1 pp, zm. z ran 07.11.1914
Grochal Władysław, leg., V/1 pp   † 25.10.1914
Grotowski Marian ("Włostowski"), leg., I/1 pp   † 23.10.1914
Hirschler Adam (Obywatel "Michał"), sierż. podch., I/1 pp, zm. z ran 20.12.1914
Horwath Tadeusz, szer., III/1 pp   † 22.10.1914
Kaczmarczyk Karol "Dąb", leg., III/1 pp   † 22-26.10.1914
Kluz (Klus) Władysław, szer., III/1 pp   † 23.10.1914
Kochański Stanisław, szer., III/1 pp   † 22.10.1914
Kossowski Artur, szer., III/1 pp   † 22.10.1914
Kotowski Adam, leg., III/1 pp   † 22.10.1914
Kozłowski Julian, szer., I/1 pp, zm. z ran 30.10.1914
Krajewski Marceli "Kraj", plut., III/1 pp   † 22.10.1914
Kuberczyk Wiktor "Szerszeń", leg., I/1 pp   † 23.10.1914
Kwiecień Antoni, szer., V/1 pp   † 25.10.1914
Lettner Mieczysław, szer., III/1 pp   † 22.10.1914
Łakomski, leg., III/1 pp   † 1914
Michałowski Stanisław, ppor., III/1 pp   † 23.10.1914
Nasielski Józef, plut., III/1 pp   † 22.10.1914
Piwowarczyk Józef "Żak", leg., III/1 pp   † 22-26.10.1914
Podmagórski Wacław (Władysław), leg., V/1 pp   † 25.10.1914
Rotter Adam, szer., III/1 pp   † 22-26.10.1914
Schuster Leonard ("Witold" "Karliński"), szer., III/1 pp   † 22.10.1914
Sękowski Zygmunt Jan "Prawdzic", podof., I/1 pp   † 23.10.1914
Skulski Mieczysław, kpr., I/1 pp, zm. z ran 17.01.1915
Slaz "Komfmor", leg., III/1 pp   † 1914
Stańkowski Bolesław, leg. I/1 pp, zm. z ran 24.10.1914
Strenger Henryk "Wid", plut., III/1 pp   † 21.10.1914
Śliwoń Antoni, szer., III/1 pp   † 22.10.1914
Terowicz Tadeusz, leg., III/1 pp   † 22-26.10.1914
Walka Feliks, szer., III/1 pp   † 22.10.1914
Warzala (Wasala) Franciszek, leg., III/1 pp   † 22-26.10.1914
Wojdyło Władysław, szer., III/1 pp   † 22.10.1914
Wolski, plut., III/1 pp   † 22.10.1914

Lista poległych powstała na podstawie informacji znajdujących się na trzech tablicach umieszczonych na pomniku. Powyższe dane zostały zweryfikowane i uzupełnione w oparciu o książkę: Janusz Cisek, Kamil Stepan "Lista strat Legionów Polskich 1914-1918" (2006).

• Powstańcze mogiły i pomniki 1830-31r.
• Powstańcze mogiły i pomniki 1863-64r.
• Pomniki wojen pruskich XIX w.
• Cmentarze i pomniki IWŚ 1914-18r.
• Cmentarze i pomniki walk o utrwalenie granic 1918-21r.
• Pomniki plebiscytowe na Warmii i Mazurach 1920r.
• Mogiły poległych i zmarłych na służbie 1921-39r.
• Cmentarze i pomniki wojny obronnej 1939r.
• Cmentarze i pomniki IIWŚ 1939-45r.
• Cmentarze i pomniki wojenne na terenie Polski i innych państw europejskich

• Zamki i warownie państwa krzyżackiego
• Kościoły i kaplice
• Przydrożne kapliczki na Warmii i Mazurach

• Le Mans grób ppor. Józefa Franka
• Saint-Mandé utworzono
• Pantin utworzono
• Ivry-sur-Seine utworzono
• Talence utworzono
• I Wojna Światowa (1914-18r.) [Francja]
• Nowiny [Mogiła żołnierska]
• Kowale Oleckie [Pomnik poległych i cmentarz]
• Giżycko (Lec) [Spis poległych]
• Koszyce (Košice) [Pomnik Żołnierzy Armii Czerwonej]
• Rogojny [2024-10-26]
• Krysk Nekrologi, Ltn. Max Paluka
• Kłajpeda [Cmentarz wojenny]
• Kłajpeda (Klaipėda) [Cmentarz wojenny]
• Bolków [2015-08-17]